Barðaströnd

Reykhólasveit

---

Valgerður Bjarnadóttir (1869-1965) og Sveinn Sveinsson (1859-1945) Gillastöðum

Valgerður Bjarnadóttir og Sveinn Sveinsson bjuggu á Gillastöðum árin 1892-1935.

Gillastaðir eru í Reykhólasveit. Þar brenndu synir Hrafns Sveinbjarnarsonar á Hrafnseyri inni einn mesta höfðingja sinnar tíðar á Íslandi, Þorvald Vatnsfirðing, en hann hafði áður tekið föður þeirra af lífi á níðingslegan hátt. Segir í Sturlungu að Þorvaldur hafi gengið inn í eldhús þegar bærinn tók að loga, lagðist hann yfir eldstó og lagði hendur frá sér í kross og þannig fannst lík hans í bæjarrústunum. (Landið þitt Ísland).

Jens Guðmundsson flutti ávarp við afhjúpun minnisvarðans og spurði m.a. þeirrar spurningar: Hvers vegna skal þeim Gillastaðahjónum reistur minnisvarði, þessum þegnum þagnarinnar? Hann svaraði þessari spurningu þannig: ,,Meðan einhver ber þroska til að skynja uppruna sinn og gefa gaum þeim nafnlausu hetjum er með þrotlausri elju og ekki síður bjargföstu trú á möguleika þjóðarinnar og mold jarðar, er vel við hæfi að minna á þær með þessumj hætti og enginn betur að bautasteini kominn. Verðugir fulltrúar þeirra eru þau Gillastaðahjón.” (Breiðfirðingur, 46(1988):158-165).

Minnisvarðinn var afhjúpaður á niðjamóti Gillastaðahjóna sumarið 1987.

Minnisvarðinn stendur á hæð ofan bæjarins, skammt frá þjóðveginum.

---

Gestur Pálsson (1852-1891)

Gestur Pálsson skáld

Minnisvarðinn er reistur af Barðstrendingafélaginu,
Rithöfundasambandi Íslands og Reykhólahreppi á 100. ártíð skáldsins 19.8.1991.

Minnisvarðinn er eftir Þóri Barðdal og stendur á Miðhúsum við Reykhóla

---

Jón Thoroddsen (1818-1868)

Skáldið Jón Thoroddsen fæddist á Reykhólum í Reykhólasveit.

Jón telst brautryðjandi í íslenskri skáldsagnagerð en hann er meðal annars höfundur bókanna Piltur og stúlka og Maður og kona. Hann lauk laganámi frá Kaupmannahöfn og var um tíma sýslumaður Barðastrandarsýslu. Eitt af hans fegurstu ljóðum er Barmahlíð sem ort er um Barmahlíð undir Reykjanesfjalli og hefst á orðunum ,,Hlíðin mín fríða”. Önnur þekkt ljóð eftir hann eru Vorvísa með ljóðlínunum ,,Vorið er komið og grundirnar gróa” og Ísland þar sem hann lofsyngur ættjörðina með orðunum ..Ó, fögur er vor fósturjörð um fríða sumardaga”.

Finnur Arnar Arnarson hannaði minnismerkið og Ari Jóhannesson hlóð fótstallinn. Lionsklúbbur Búðardals, Reykhóladeild stóð að uppsetningu verksins, sem stendur skammt frá Reykhólakirkju. Verkið var afhjúpað 23. júlí 2006.

Barmahlíð

---

Matthías Jochumsson (1835-1920)

Minnisvarðinn stendur við Skóga í Þorskafirði. Annar Minnisvarði um Matthías er í Lystigarðinum á Akureyri.

---

Kollabúðafundir

Kollabúðir

Vorþingstaður fyrir Vestfirði var að fornu hér á Kollabúðaeyrum við Músará. Í lok 16. aldar versluðu Þjóðverjar á Kollabúðum og höfðu jafnvel vetursetu en verslun þeirra lagðist niður er einokunarverslun hófst 1602. Á 19. öld voru haldnir hér hinir svonefndu Kollabúðafundir árin 1849-1895 til endurvakningar sjálfstæðis þjóðarinnar. Sóttu þá Breiðfirðingar og Vestfirðingar og rædd voru mörg aðkallandi landsmál og tillögur sendar Alþingi. Flestar búðarústir sem nú sjást, einkun hinar stærstu, munu frá Kollabúðafundum, en hinar minni eru taldar frá hinu forna Þorskafjarðarþingi. Búðaveggir voru hlaðnir úr torfi og grjóti og tjaldað voðum yfir timburgrind. Talið er að 140 manns hafi sótt Kollabúðafund árið 1850. [Skilti á staðnum.]

Minnisvarðinn stendur á Kollabúðareyrum.

---

Barðaströnd

Hrafna Flóki

Hrafna Flóki

– og nefndi landið Ísland.

Stein þennan reistu Vestfirðingar sumarið 1974 til minningar um Flóka Vilgerðarson og menn hans

Steinninn stendur við Flókalund í Vatnsfirði.

Minnisvarðar um Hrafna-Flóka eru einnig í Fljótum og í Hafnarfirði

---

Sigríður Einarsdóttir (1880-1941) – Guðríður Ásgeirsdóttir (1883-1961) – Lilja Kristófersdóttir (1904-1987)

Haukaberg – Brekkuvellir

Sigríður Einarsdóttir, Haukabergi f. 13.12.1880
Guðríður Ásgeirsdóttir, Brekkuvöllum f. 20.01.1883 
Lilja Kristófersdóttir, Brekkuvöllum f. 12.08.1904.

Þær má kalla afrekskonur fyrir að taka á móti, oft þreyttum, köldum og svöngum ferðamönnum af Kleifaheiði á kreppuárunum sem voru mesta fátæktartímabil 20. aldar.

Minnisvarðinn stendur við bæinn Haukaberg við veginn á Kleifaheiði.

---

Júlíus Óskar Þórðarson (1921-2010)

Júlíus Óskar Þórðarson
frá Innri-Múla á Barðaströnd ók fyrstur bíl, Willys árgerð 1946
yfir Kleifaheiði sumarið 1947.

Skjöldur á steini við Kleifabúann á Kleifaheiði

---

Gísli Marteinsson (1887-1969) – Guðný Gestsdóttir (1891-1954)

Siglunes

---

Gert 12.4.2025